Saio hau nobelarik baldin bada, edo, ez dakit hau, nobela hau, apokalipsi garbia ez bada, izan ere, nobela bat al da obra hau?; "Novela antzekoa", zeritzon L. Mitxelenak arestian Leturiari eta "novela antzekoa", berriro, Peru Leartzakoari urte batzuk geroago. Txillardegiren nobelarekin beti egon dira problemak. Eta, berriz ere, kritikoen eta katalogazaleen batere ardura gabe, Txillardegik, berak behar zuen bezalako jeneroa sortu du eta berak konzebitzen zuen bezalako "nobela". Bai, nobela bat duzu hau. Txillardegiren nobela bat, nobelatasunaren muga-mugan. Kontzientzi azterketa baten mugan. Apokalipsi baten mugan. Ipuin bat, ordea, ez da. Kontakizun bat. Abentura bat. Hasiera puntu batetatik bukaera batetara doana, istorio artean